Onderzoek wijst uit: Smart Floor is een betrouwbaar product om vroegtijdig en laagdrempelig valrisico bij ouderen te meten

Smart Floor biedt veelbelovende toepassingsmogelijkheden in verzorgings- en verpleeghuizen. Dat is een van de uitkomsten van onderzoek dat geriatriefysiotherapeut Michelle van den Bos deed naar de toepasbaarheid en betrouwbaarheid van het innovatieve meetinstrument om valrisico’s bij ouderen in te schatten.

Michelle van den Bos is mede-eigenaar van Medisch Centrum ForceMed in Eindhoven en als fysiotherapeut verbonden aan de Archipel Zorggroep aldaar. Michelle heeft veel ervaring met de behandeling en begeleiding van ouderen. In juni 2022 rondt ze haar master-opleiding Geriatriefysiotherapie af aan de Avans+ Hogeschool in Breda. Ze studeert af met een onderzoek naar de Smart Floor en toepassing daarvan in verzorgings- en verpleeghuizen.

Loopsnelheid, POMA en Smart Floor metingen

Smart Floor is een meetinstrument voor bewegingsanalyse. Het bestaat uit een dunne sensorfolie dat eenvoudig onder een vloer kan worden geplaatst. Een rond het onderbeen bevestigde loopsensor registreert data over bewegingen van de drager die door de Smart Floor-app worden verwerkt in valrisico, loopsnelheid, staplengte en loopcadans. Dat levert eenvoudig en snel accurate informatie voor zorgverleners op.

Dat bevestigt Michelle: “Ik heb gekeken of metingen met de Smart Floor voor bewoners van verzorgings- en verpleeghuizen gebruikt kunnen worden als alternatief voor de 10-meter-looptest en de POMA, en dat over een periode van twaalf weken. Met de Smart Floor kun je meerdere parameters vastleggen, maar ik heb me gefocust op de loopsnelheid, omdat die data als enige loopparameter op een betrouwbare en valide manier te bepalen zijn door (geriatrie)fysiotherapeuten.”

De 10-meter-looptest (10MLT) is een betrouwbare en valide test om de loopsnelheid te meten.  Verandering in loopsnelheid is een bruikbare indicator voor het lichamelijk functioneren en daarmee gepaard gaande kans op vallen. POMA staat voor Performance Oriented Mobility Assessment en is een veel gebruikte methode om het valrisico te voorspellen.

Betrouwbare informatie

“Het was een exploratief onderzoek. De Smart Floor-metingen in de tijd komen overeen met de 10MLT en POMA. Dit maakt het meten van veranderingen in de tijd mogelijk, waardoor je op een laagdrempelig manier kunt bepalen of het valrisico verandert. Je kunt er bijvoorbeeld veranderingen in de tijd mee meten: of en hoeveel iemands stabiliteit achteruitgaat en het valrisico toeneemt.”

Een andere belangrijke bevinding van dit onderzoek is dat de loopsnelheid van de deelnemers per week erg kon fluctueren. Op dit moment is een jaarlijkse, halfjaarlijkse of driemaandelijkse herhaling van valrisicobeoordelingen aanbevolen. Hierdoor worden op basis van één meetmoment conclusies getrokken, die mogelijk later – net zoals in dit onderzoek bleek – weer herstellen. Het lijkt noodzakelijk te controleren of deze veranderingen doorzetten.”

Daarom zou de valrisicoanalyse beter éénmaal per maand kunnen plaatsvinden, zo geeft het onderzoek aan, aangezien het valgevaar van een deel van de verzorgingshuisbewoners frequenter fluctueerde.

Meerwaarde

Michelle heeft een waardevolle basis gelegd voor vervolgonderzoek. Ze hoopt dat dat er komt, wellicht binnen Avans+ Hogeschool. “Daarbij zou op grotere schaal en over een langere periode (nu werden de uitkomsten over een periode van twaalf weken vergeleken) kunnen worden getest. Dat levert meer data op en maakt het ook mogelijk om in de loop van de tijd, na toepassing van eventuele interventies, de veranderingen te meten.”

Het initiatief voor het onderzoek kwam van Tiny Janssen, kwartiermaker Innovatie bij Archipel Zorggroep. De Smart Floor is vervolgens geïnstalleerd op de Archipel-locatie waar Michelle en haar collega’s fysiotherapie verlenen aan bewoners.

Tijdens het onderzoek merkte Michelle dat haar cliënten geen hinder hadden van de loopsensor. Het bandje was gemakkelijk om te doen en de deelnemers vonden het niet vervelend om hem te dragen.

Omdat zij er de meerwaarde van inziet, pleitte Michelle bij de zorgteams ter plekke om ermee aan de slag te gaan. “Eerst was men terughoudend, maar na uitleg over hoe de Smart Floor werkt – hoe eenvoudig dat is en wat je eraan hebt – hadden de verzorgers wel interesse. Doordat ze inzagen dat testen geen extra tijd kost, maar juist zorgt voor tijdbesparing.”

Preventief

Michelle denkt dat de Smart Floor daarom een aanwinst is voor de (ouderen)zorg en preventief werkt. “Je kunt heel laagdrempelig meten en volgen of een cliënt achteruitgaat en er valrisico ontstaat. Door dat vroegtijdig te signaleren, kun je ook de juiste interventie doen.”

Bijvoorbeeld mensen bewust maken van gevaarlijke situaties, hun valangst verminderen en hun mobiliteit en balans en balans verbeteren door fysiotherapie en oefening. “Als je eerder maatregelen neemt, kun je voorkomen dat de cliënt straks een keer valt.”